تاریخچه ی شنا

تاریخچه ی شنا

تعریف شنا کردن: حرکاتی منظم و معین دست ها، پاها و کل بدن که باعث حرکت کردن موجودات زنده در آب می شود را شنا می گویند. انجام دادن هر حرکتی در داخل آب باعث پیشروی بدن نمی شود به همین خاطر است که می گویند حرکاتی معین و منظم. با سپری شدن زمان نحوه ی حرکات دست و پای انسان در داخل آب تغییر کرد و به مرور زمان باعث شد، راحت تر در آب پیشروی کنند و به همین دلیل شکل ظاهری شنا کردن هم دچار تغییراتی شد و شناهای متفاوتی به وجود آمد که به شش نوع آن اشاره می کنیم که عبارتند از: شنای سینه که همان (کرال سینه )، شنای پشت (کرال پشت)، شنای پروانه، شنای قورباغه، شنای پهلو و پشت مقدماتی. چهار شنای اول که نام بردیم رسمی هستند که شامل مسابقات مختلفی هستند و دو نوع شنای دیگر در نجات غریق استفاده می شود. برای مطلع شدن از اینکه چگونه حرکات دچار تغییر شدند لازم است که تاریخچه ی شنا را مطالعه کنید.

تاریخچه ی شنا به دو دوره ی جدید و قدیم تقسیم می شود. دوران قدیم شامل دوران قبل از قرن شانزدهم می باشد. دانشمندان بر این باورند که انسان ها شنا کردن را از حیوانات آموزش دیده اند. ساختار طبیعی بدن این گونه ای است که نمی تواند به طور کامل روی آب شناور شود ولی اگر انسان ها دست ها و پاها را به درستی در آب حرکت دهند از فرو رفتن به عمق آب جلوگیری می شود و باعث پیشروی هم می شود. به صورت دقیق مشخص نیست که انسان ها از چه وقتی شنا کردن را آموختند و به شنا کردن پرداختند. نقاشی های حجاری شده بر سنگ ها بر روی قطعه سنگی که قدمت آن 2500 ساله قبل از میلاد حضرت مسیح می باشد که شناگری را نشان می دهد.

آثاری که در دوران باستان باقی مانده است نشان دهنده ی این است که مدل های گوناگونی از شنا کردن را نشان می دهد که شنای قورباغه، شنای پهلو و شنای سگی از جمله آن می باشد. برای انسلن ها قدرت شناور شدن و یاد گرفتن شنا در آب در حقیقت بخشی از اقدامات او در جهت زیستن و بقا بوده است. بعضی از اقوام و دوران ها اعتقاداتشان باعث یادگیری شنا می شده. در دوران باستان به خاک سپردن انسان بعد از مرگ از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و از این طرف از غرق شدن در آب هم بسیار می ترسیدند و این احساس ترس از غرق شدن و مدفون شدن در خاک باعث شده که به آموختن شنا بپردازند. مورد دیگری که در یادگیری شنا اهمیت داشت جنبه ی نظامی آن بود.

سربازان مجبور بودند در مواقعی به شنا کردن در آب بپردازند و خود را نجات دهند. نشانه ها و شواهدی وجود دارد که برای قشر مرفه و بالای جامعه کلاس های ورزشی ترتیب می دادند. به علاوه ی سوارکاری، تیراندازی با کمان، به آن ها نیز شنا کردن آموزش می دادند. برای اقوام اسپارت آمده است که شنا کردن ورزش محبوب و مورد علاقه ی آنان بوده است. برای قوم رومی ها هم ورزش شنا مهم بوده است. رومی ها جنگجو بودند و به همین خاطر در برنامه های تمرینی و رزمی شان آنها شنا کردن، پریدن، پرتاب نیزه، شمشیر بازی می پرداختند و در برنامه های تفریحی آنان شنا کردن، شکار کردن، قایق رانی، ماهی گیری، دویدن و بازی های دیگر وجود داشت. در مصر باستان آموزش شنا فقط برای درباریان بوده است. آموزش شنا به وسیله ی برده هایی انجام می شده که از نظر موقعیت فردی و حقوقی با دیگر برده ها تفاوت داشته باشد.

در یونان باستان اهمیت زیادی به شنا کردن می دانستند به طوری که آموزش شنا را عمومی کرده بودند و ندانستن آن را گناه می دانستند و جز تعلیمات دینی آن را قرار داده بودند. دوران جدید: در سال 1538 اولین کتاب در مورد شنا نوشته شد توسط یک معلم زبان در کشور آلمان به اسم نیکلاوین من که پروفسور دانشگاه گلداشتارت بود و بعد از آن هم یک فرد فرانسوی کتابی به نام هنر شنا نوشت و در آن به شنای قورباغه اشاره کرده بود. این دو کتاب از قدیمی ترین کتاب ها درباره ی شنا می باشد. اولین مسابقات شنا در کشور انگلستان برگزار می کنند که در اوایل قرن چهاردهم و در شهر لندن برگزار شده بود. مسابقات رسمی شنا در سال 1837 در لندن برگزار شد. شهر لندن درآن زمان دارای شش استخر بوده است. در سال 1810 فردی به نام لرد بایرون شاعر انگلیسی بوده است که تنگه ی داردانل را با شنا کردن طی کرده است.

شخصی به نام جیمز تروجن در سال 1860 که به آمریکای جنوبی سفر کرده بود، در آن جا با نوعی شنا آشنا شد که زمانی که به انگلستان بازگشت به آموزش دادن آن پرداخت. در این نوع شنا پاها شبیه پای قورباغه و پهلو بوده و دستها به صورت متناوب از آب بیرون آمده و داخل آب می رود. یعنی شبیه به حرکت دست در شنای سینه بوده است. با تغییر دادن حرکتهای دست، پا و بدن می توان حرکت بدن در آب را افزایش داد و رکوردهای شنا را تغییر داد. کلمه ی کرال( CRAWL) به معنی خزیدن می باشد و چون هنگام شنای کرال سینه بدن شبیه به خزیدن می باشد این لغت را انتخاب کرده اند.

شنا از ایران باستان تا دوران معاصر
در کتاب های تاریخی ایران باستان نوشته شده است که در آن دوران آب بازی و شنا کردن فقط در حد عبور از رودخانه ها و آب تنی بوده است. در زمان هخامنشیان نیروی دریایی وجود داشته است. در زمان ایران قدیم شناور شدن بر روی آب جز آموزش ها بوده است. در زمان اوستایی لغت قدیم برای شنا (سنا sna) بوده است و در زبان های آریایی هم به همان معنی است و ریشه ی کلمه نشان می دهد که در اوایل به معنی شستشو بوده است. شنا کردن یکی از امورات تعلیمی اطفال در آن زمان بوده است که در مرحله سوم تحصیلی آن را می آموختند. آموزش دادن شنا دو منظور داشته است. قسمتی جنبه ی پاکیزگی و مذهبی و قسمت دیگر منظور عملی و جنگی بوده است. منظور اول از یادگیری شنا شستشو و پاکیزه گی بوده که در آیین زردشت جز وظایف بوده است. چون در آن زمان رودخانه هایی که به آبادی ها منتهی می شد را برای شستشو انتخاب می کردند. منظور دوم منافع آن در حیات عادی و جنبه ی عملی آن و استفاده آن در زمان جنگ بوده است. سپس وقتی جوانان ایرانی در شناور شدن در آب مسلط می شدند، که با تمامی اسلحه ها از رودخانه عبور کنند بدون اینکه لباس یا اسلحه ی آن ها خیس شود برای انجام دادن چنین حرکاتی باید از مهارت های خیلی بالایی برخوردار می بودند. در اینگونه مورد های ورزش نه فقط برای جنگ بلکه در زمان صلح و زندگانی عادی نیز بسیار بوده است. مدل دیگر عبور کردن از رودخانه در حال سواری بوده است.

در شاهنامه ی فردوسی درباره ی عبور رستم و کیخسرو و قهرمانان دیگر ایران باستان از میان رودخانه ها نوشته شده است. این نوع تربیت ورزشی هنوز هم در بین افراد ایلات و قبایل ایران مشخص است. در کل می شود گفت به خاطر موقعیت جغرافیایی، کمبود بارش باران و برف و کمبود آب، شنا کردن توسعه ی لازم را نداشته است. در زمان قاجارها در حمام ها حوضهای بزرگی وجود داشته که به آن ها چال حوض می گفتند. طول آن ها 10 و عرض آن ها 6 تا 7 متر می باشد و عمق آن هم در حد 1 تا 2 متر بوده است. در مکان هایی که این نوع حوض ها وجود داشت در 9 ماه از سال آب تنی می کردند فقط 3 ماه زمستان تعطیل بود و آن هم به این دلیل بود که آب گرم خزینه سرد نشود یا حمام سرد نشود. کنار هم بودن چال حوض سرد با هوای گرمی که در حمام بود باعث می شد هوای معتدلی وجود داشته باشد و مردم در بیشتر فصل ها در آنجا به شنا کردن می پرداختند. بچه های کوچکتر توسط بزرگترها تعلیم داده می شدند و در قسمت نزدیک به غرفه ها شنا می کردند و آموزش می دیدند و از نزدیکی بالای سکوها یا تیرها شیرجه می زدند.

برای اینکه قدرت شناگر مشخص شود به دور چاله حوض شنا می کردند و قدرت شناگر را نشان می دادند. اردوهای ورزشی در سال 1314 در منظریه ی تهران شروع به کار کرد. از جمله ورزش های این اردو شنا و نجات غریق بود. مسابقات شنا در همان زمان شکل گرفت. سال های بعد برگزاری مسابقات قهرمانی کشور و آموزشگاه ها جز فعالیت های هر ساله ی کشور می باشد. تیم شنا و شیرجه ی ایران در سال 1951 در مسابقات آسیایی شرکت نمود. ورزش شنا در زمانی نسبتا طولانی توسعه یافت. بعد از انقلاب اسلامی شنا در بین مردم با سرعت گسترش پیدا کرد. استخرهای زیادی درست شد و خانواده ها به اهمیت ورزش شنا پی برده بودند و فرزندان خود را در استخرها ثبت نام می کردند.65 درصد از استخرهای تهران بعد از انقلاب اسلامی ساخته شده است. تعداد استخرهای کشور روز به روز زیادتر می شود و نشانه ی این است که مردم استقبال زیادی کرده اند و علاقه مندی آنان به شنا است.

اهمیت شنا
شنا کردن فقط یک ورزش نیست بلکه یادگیری آن برای همه یک ضرورت است. برای افرادی که در مناطق ساحلی، رودخانه ها، دریاچه ها، سدها و مناطق پر آب زندگی می کنند به مراتب لزوم یادگیری آن جدی تر است. به علاوه ی اینکه جنبه ی ایمنی شنا کردن باعث یادگیری آن می شود از نظر های دیگر هم ضرورت یادگیری شنا به خوبی احساس می شود که این موردها شرح داده می شود.

شنا از دیدگاه دین مبین اسلام
شنا کردن از جمله ورزش های مفید و ثمربخش می باشد که مورد توجه پیامبر اکرم اسلام (ص) قرار گرفته است. پیامبر پیروان خود را به یادگیری شنا تشویق می کردند. حضرت رسول اکرم می فرمایند: به فرزندان خود تیراندازی و شنا کردن بیا موزید و همچنین آموزش شنا را از وظیفه های والدین دانسته است. در جایی دیگر فرموده اند: یعنی بهترین سرگرمی مومن شنا کردن است. در حقیقت شنا کردن برای انسان ها تفریحی است که اسلام بسیار بر آن تاکیید دارد. پیامبر اکرم بهترین سرگرمی و تفریح در اوقات فراغت را شنا کردن می دانستند که انتخاب ایشان بسیار نیکو و بجا بوده است و می توان به جرات گفت شنا کردن با هیچ کدام از رشته های ورزشی دیگر قابل مقایسه نمی باشد. رسول خدا در جایی دیگر فرموده اند: به فرزندان خود قرآن آموزش و تعلیم دهید نام نیکو برایشان انتخاب کنید و شنا کردن به آنان آموزش دهید.

شنا از دیدگاه پزشکی
علم پزشکی از ورزش کردن به عنوان وسیله ای برای جلوگیری و پیش گیری از مبتلا شدن به بیماری و درمان بعضی بیماری ها استفاده می شود. اثرات مثبت فعالیتهای ورزشی بر قسمت های مختلف بدن به اثبات رسیده است. از جمله ورزش هایی که می توان در علم پزشکی مورد استفاده قرار گیرد شنا کردن است. مهم ترین و بهترین اثری که شنا کردن بر بدن می گذارد بهبود کار دستگاه قلب و عروق و بالا بردن استقامت هوازی می باشد. شنا کردن عضله ی قلب را تقویت می کند و تعداد ضربان قلب را در زمان استراحت کاهش می دهد، از بیماری های قلبی جلوگیری می کند. به علاوه ی موارد ذکر شده قدرت عضلات بدن را بیشتر می کند، قسمت ها و گروه های بیشتری از عضلات بدن در این فعالیت مشارکت می کنند. نتیجه ی اثرات شنا کردن هم بر روی جسم می باشد هم بر روی روان انسان تاثیرات مثبتی می گذارد. شنا کردن می تواند به کم کردن وزن بدن، ضعف های عضلانی، انواع آسم ها، کمر درد، قلج، توانبخشی، کم خوابی، بی اشتهایی، کاهش اضطراب و هیجانات روحی کمک کند.