کیک زرد چیست؟

بیا کیک زرد درست کنیم

شنیدن واژه کیک زرد شاید ابتدا بعضی ها را به یاد یک کیک زعفرانی و یا کیکی با خامه ی لیمویی بیاندازد و اگر شکمو هم باشند هوس کنند کمی از این کیک همراه با چای میل کنند. اما اگر کمی از میل کردن چیزهای خوشمزه فاصله بگیریم و به ادامه بحث گوش دهیم در می یابیم این کیک که محتویات آن اکسید اورانیم (U3O8) است خیلی هم با چای نمی چسبد. شاید آن بعضی ها فکر کنند حتما با شیر عالی خواهد شد.
کیک زرد(به انگلیسی YellowCake) نامی است که به علت شباهت این ماده با آرد سفت زرد رنگ و یا کیک اسفنجی به همین رنگ، به اکسید اورانیوم القا شده است.

این ماده که پس از فرآوری سنگ معدن اورانیوم به دست می آید درواقع در حین دستیابی به اورانیوم غنی شده تهیه می گردد. اورانیوم که نام  آن را در رابطه با موضوع هسته ای همیشه می شنویم یک عنصر شیمیایی جدول مندلیف با عدد اتمی 92 و نشانه U. این ماده به طور طبیعی، سخت ، نقره ای رنگ و پرتوزاست.
بهتر است بدانیم غنی کردن اورانیوم اصلا به چه معناست.
سنگ معدن اورانیوم که حاوی ایزوتوپ های اورانیوم از جمله اورانیوم 235 و اورانیم 238 است دارای درصد کمی از U235  می باشد. آن چه باید بدانیم آن است که در صنعت هسته ای هرچه میزان این ایزوتوپ بیشتر باشد به اصطلاح اورانیوم غنی تری داریم. زیرا برای پروسه ی تولید انرژی هسته ای طبق فرمول های زیر ما نیاز به ایزوتوپ اورانیوم 235 داریم.
U-235 + n      →  Ba-141 + Kr-92 + 3n + 170 Million electron Volts
U-235 + n      →  Te-139 + Zr-94 + 3n + 197 Million electron Volts

که در آن:
electron Volt : 1.602 × 10−19   joules
 
این واکنش  اگر در رآکتور هسته‌ای انجام گیرد، می‌تواند از انرژی آزاد شده از آن برای گرم کردن آب استفاده کرد تا در نهایت از آن برای راه اندازی توربین های بخار و تولید برق استفاده شود.
کیک زرد می تواند برای غنی سازی تبدیل به گاز هگزا فلوراید اورانیوم یا UF6 شود، چرا که در این صورت می توان چگالی ایزوتوپ های اورانیوم ۲۳۵ را در آن افزایش داد. کیک زرد که در واقع از جهت داشتن اورانیوم 235 خالص تر شده، از آسیاب کردن سنگ معدن اورانیوم با دستگاهی مخصوص و نگهداری در اسید بوریک و آلکالاین پراکسید و سپس خشک کردن آن به دست می آید. در واقع پس از این مرحله است که به ماده ای شبیه کیک زرد رنگ می رسیم.

کیک زرد را پس از پردازش هایی به UO2 تبدیل کرده و در میله های سوخت راکتور های هسته ای به کار می برند.
کانادا که یکی از تولید کنندگان مهم کیک زرد است، دارای  معادنی است که خلوص اورانیوم آنها به ۲۰% هم می رسد، کشور قزاقستان نیز در تولید این پودر صاحب نام است.
در روش های امروزی تر که کیفیت روش خالص سازی سنگ معدن بالاتر می رود رنگ ماده نهایی بیشتر قهوه ای و یا سیاه می شود که مرغوب تر نیز هست.
البته امیدوارم که آن بعضی ها این بار هوس کیک خیس شکلاتی با فنجانی نسکافه نکرده باشند.