تشخیص و درمان بارداری خارج از رحم

تشخیص و درمان بارداری خارج از رحم

از آنجایی که علایم اولیه بارداری خارج از رحم بسیار شبیع علایم بارداری طبیعی هستند وبنابراین تشخیص آن بر اساس علایم برای پزشک دشوار است، و حتی در مواردی که این عارضه خونریزی مشابه دوران قاعدگی دارد و اصلا متوجه بارداری خود نشوید. اما پزشک می تواند توسط انجام چند آزمایش آن را تشخیص دهد.
1. معاینه بالینی: اولین آزمایشی که پزشک در صورت مشکوک شدن به بارداری خارج از رحم انجام می دهد معاینه بالینی اسن. پزشک توسط معاینه بالینی، می تواند تا حدی بارداری خارج از رحمی را تشخیص دهد. و در صورت مشاهده علایم زیر پزشک احتمال بارداری خارج از رحم را بالا می داند.
اندازه رحم تنها مقدار کمی بزرگ شده است، و یا به حد طبیعی قبل از بارداری رسیده باشد

واژن خانم باردار دچار خونریزی شده است
در صورت لمس دهانه رحم، خانم باردار دردی در ناحیه لگن خود احساس کند.
افزایش حجم تخمدان به طور قابل توجه، در حدی که با لمس کردن قابل تشخیص گردد
از آنجایی که معاینات بالینی نمی تواند به طور صد در صد به پزشک نتایج درستی بدهد، برای مثال 30 درصد از بیماران مبتلا به بارداری خارج از رحمی دچار خونریزی مهبلی نمی شوند و یا تنها در 10 درصد موارد توده تخمدان قابل لمس می باشد.

2.سونوگرافی: سونوگرافی یکی از معتبر ترین راه برای تشخیص بارداری خارج رحمی است. در صورتی که آزمایش خون، بارداری شما را تایید کرد و از آنجایی که بعد از شش هفته از آخرین دوره عادت ماهیانه جنین در رحم توسط سونوگرافی قابل رؤیت است، اما در آزمایش سونوگرافی هیچ نشانه ای از جنین در رحم مشاهده نگردید، به احتمال زیاد بارداری خارج از رحم صورت گرفته است. همچنین به دلیل پارگی لوله یا خونریزی، پزشک سونوگرافی ممکن است مقداری خون در حفره شکم و یا توده ای در ناحیه لوله فالوپ یا تخمدان شما مشاهده نماید.

3. آزمایش خون: انجام دو یا چند آزمایش خون در فواصل زمانی مختلف(مثلا در هر 48 ساعت)، جهت بررسی میزان هورمون بارداری یا hCG ، می تواند تا حدودی مشخص کند که بارداری شما طبیعی یا غیر طبیعی است. از آنجایی که در طول هفته های اول بارداری طبیعی مقدار هورمون خانم باردار هر دو روز تقریبا دو برابر می شود. پایین بودن یا افزایش کند سطح هورمون ها در خانم باردار در اوایل بارداری می تواند نشان دهنده بارداری خارج از رحم باشد.
4. جراحی لاپاروسکوپی: ممکن است توسط یک عمل جراحی با استفاده از لاپاروسکوپی از حاملگی خارج از رحمی مطلع شد. و همچنین از هفته پنجم بارداری به بعد می توان توسط لاپاروسکوپ این عارضه را تشخیص داد و درمان کرد.

درمان حاملگی خارج از رحم
1. متوتروکسات: درمان با داروی متوتِرِکسات در صورتی انجام می شود که جنین کوچک بوده. این دارو تزریق می شود و از طریق خون به جنین می رسد و رشد سلول و رشد جفت را متوقف خواهد نمود. و به این صورت است که در طی زمان جنینِ کوچک در بدن شما جذب خواهد شد. در دوران درمان ممکن است شما درد، فشار، تهوع و اسهال داشته باشید. همچنین در این دوره از مصرف الکل، داروهای ضد التهابیِ غیر استروئیدی( NSAIDS) –مثل ایبوپروفن، اسپرین ،ناپرواکسین- و هر گونه مولتی ویتامین یا مکمل هایی که حاوی اسید فولیک هستند خوداری کنید . همچنین از داشتن فعالیت جنسی، نور خورشید و فعالیتِ شدید نیز دوری نمایید. و علایمی چون، پارگی ( مثل دردِ ادامه دار رحم، درد کتف و یا خونریزی شدید ) و یا علائمی از شوک ( مثل ضعف، تپش قلب، رنگ پریدگی و سرگیجه و یا غش کردن ) در این دوره را حتما به پزشک خود اطلاع دهید. در صورتی که شرایط لازم برای استفاده از دارو را ندارید مثلا به نوزاد شیر میدهیدو..........و یا زمان استفاده از متوترکسات گذشته باشد، درد مداوم و خونریزیِ داخلی دارید، به جراحی نیاز خواهید داشت.در درمان توسط دارو متوتِرِکسات، پزشک نیاز دارد که چند مرتبه تست خون انجام دهید تا اندازه‌ی hCG مشخص گردد و مطمئن شود که از جنین بافتی باقی نمانده است و این تست ها تا به دست آوردنِ اطمئنانِ کامل پزشک نیز ادامه خواهند داشت که معمولا چند هفته ای طول می کشد.

2. جراحی لاپروسکوپی: این جراحی زمانی انجام می گیرد، که شما در شرایط ثابتی باشید و جنین هم به اندازه‌ی کافی کوچک باشد، در این صورت برای برداشتِ جنین از جراحی لاپروسکوپی استفاده می کنند. لاپروسکوپی به بیهوشی کامل و دستگاه های مخصوص و یک جراح با تجربه در این حیطه نیاز دارد. این کار به این صورت است که، پزشک جراح با استفاده از یک دستگاه بسیار ریز و یک دوربین، درونِ لوله های شما را دیده و جنین یا بافتی که باقی مانده است را برمی دارد. در شرایطی که صدمه در لوله ها و یا خونریزی زیاد باشد شاید لازم باشد که پزشک لوله را نیز بردارد. بعد از عمل جراحی شما به یک هفته استراحت کامل برای بدست آوردن سلامتی خود نیاز خواهید داشت.
3. جراحی رحم: اگر باقی مانده‌ی بافت گسترده و بزرگ باشد و خونریزی زیاد، باشد لاپروسکوپی جواب گو نخواهد بود و بنابراین به یک جراحیِ رحم نیاز است. این جراحی به این صورت است که شما بطور کامل بیهوش می شوید و یک پزشک جراح زنان رحمِ شما را باز کرده و بافت های باقی مانده را به طور کامل خارج خواهد کرد. در این جراحی نیز مانند جراحی لاپروسکوپی، اگر لوله های شما صدمه دیده باشند باید برداشته شوند. نکته مهم در درمان بارداری خارج از رحم این است که، اگر RH  شما منفی است شما به یک تزریق ایمنی RH  بعد از درمانِ بارداری خارج از رحم نیز نیاز دارید. مگر اینکه RH پدر بچه هم منفی باشد.

آیا بعد از حاملگی خارج از رحم می توان یک بارداری طبیعی و سالم داشت؟
خوشبختانه بله. اگر هر چه زودتر این عارضه تشخیص داده و درمان شود. صدمات کمتری به لوله های رحم وارد شده و شانس یک حاملگی عادی را در آینده افزایش می دهد. حتی اگر خانمی یکی از لوله هایش را به طور کامل از دست بدهد باز هم می تواند به صورت عادی باردار شود زیرا هنوز یک لوله رحم سالم دارد. ولی لین را بداند که در صورت بارداری مجدد باید به پزشک خود اطلاع دهد و او را از بارداری خارج از رحم قبلی خود آگاه سازد، تا پزشک سونوگرافی زودهنگام و بررسی های لازم انجام بدهد.
خوشبختانه اگر تحت شرایطی خاصی خانمی هر دو لوله رحم خود را از دست بدهد، می تواند از روشهای درمان ناباروری مانند IVF برای قرار دادن تخمک لقاح یافته در محل مناسب استفاده کند و باردار بشود.