محصولات غذایی شهر گلپایگان

محصولات غذایی شهر گلپایگان

قوت اصلی مردمان گلپایگان نان تنوری و به علت دامداری فرآورده های شیر و ماست و کره و پنیر و گاهی آغوز است. لبنیات و نان اساس تغذیه را تشکیل می دهد.

آبگوشت غذای ملی است - آش در انواع و اقسام رایج است استفاده از بنشن در دیزی ها در همه خانه ها رسم است. به مناسبت های مختلف مذهبی، ملی، پختن آش به ویژه اش حلیم آش چغندر و آش برگ و آش شله قلمکار به اسم (آش نذری) که هدف بیشتر تغذیه ی مردمان فقیر است و سنتی پسندیده می باشد هنوز هم مرسوم است.

اعیان و ثروتمندان آش شله زرد و آش ابودردا، آش سماق و آش جو - آش ترخنه، آش کشک و غیره هم می پزند.

در زمستان غیر از آش حلیم نذری - کله پاچه - سیرابی و شیردون همزمان رایج بود چون اغلب منازل تنور نانوایی داشتند معمولا بعد از نانوایی که تنور شعله اش فروکش می کرد - هویج و چغندر و کدو را در ظروف سفالی لعابدار با بدنه ی ضخیم مثل بولکه دهن کشاد قطعه قطعه کرده و بعد از بستن دهانه ظرف با پارچه که روی پارچه را با گل رس گل اندود می کردند داخل تنور می گذاشتند و درب تنور را می بستند و سوراخ آن دومادون تنور را هم مسدود می کردند و در اثر حرارت بدنه ی تنور و بقای آتش با ملایمت هویج و چغندر و کدو پخته می شد که بسیار لذیذ و خوش خوراک بود.

کدو را هم به شکل طبیعی داخل خاکستر می کردند که پخته می شد به آن کدو حلوایی هم می گفتند که فوق العاده خوشمزه و شیرین می شد.

انواع و اقسام ترشی، مرباها، میوه های خشک کردنی مثل برگه زردآلو، هلو، ترشاله، یا توت خشکه، سنجد، مغز بادام، مغز گردو، کشمش، سایه خشک، لورکش، جوز قند، قائوت، حلواهای مختلف، تنده بودار، تخمه خربوزه، تخمه کدو، تخم هندوانه، تخمه آفتابگردان، آلبالو خشکه هلگاله، در خانه ها به عنوان شب چره مصرف می شد.

درخت توت و مو- در بیشتر خانه ها یکی دو اصله درخت توت کاشته شده بود که چون معتقد بودند بریدن درخت توت (شوم) و عمر آدم را کم می کند و مصراع «درخت افکن بود کم زندگانی» مربوط آن است. درختان بسیار کهن توت در خانه ها و کوچه ها وجود دارد که همه کس حق استفاده از توت آنرا دارد و کسی مانع نمی شود. درخت مو و انگور داربست هم وجود دارد به علت نزدیکی به محل جمع آوری کرد و فضولات حیوانی و انسانی و آب دائم چاه و رسیدن ریشه های درخت مو و توت به داخل چاه آب یا چاه فاضلاب همیشه پر بار هستند. یکی دو بوته گل سرخ محمدی گلپایگانی هم وجود دارد که هم از عطر دل انگیز آن استفاده می شود و هم خشک کرده گلبرگ های آن را به مصرف داروئی و تغذیه می رسانند از میوه تازه توت و خشک شده ی آن در همه فصول استفاده می شود.

ناگفته نماند که گل بومی معطر گلپایگانی چندین نوع مثل، گل زرد، گل پشت زرد، گل مخملی، گلی بی خار، گل صد پر، نسترن بالا رونده از قدیم وجود داشته است. که همگی از خانواده گل سرخ هستند.