آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان - 5.0 out of 5 based on 1 vote

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

جلوه های نوگرایی با مظاهر توجه به مدرنیسم، در معماری دوره پهلوی دوم، شهر همدان را نیز تحت تأثیر قرار داد. با حضور مؤثر هوشنگ سیحون در دهه ۴۰، همدان آثار ارزنده ای همچون آرامگاه بوعلی سینا و هتل بوعلی را به خود دید. جریان دیگری به زودی بر معماری این شهر تأثیر گذاشت و آن جریان با ارائه بنای با ارزش دانشگاه بوعلی سینا (اثر نادر اردلان) جلوه کرد. تأثیر جریان های معماری ذکر شده در برخی بناهای مسکونی و هم چنین تعدادی از بناهای عمومی و شهری نیز قابل پیگیری است.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

در میان این آثار می توان به سه با اشاره کرد که به دلیل جلوه فوق العاده آثار برجسته ای که به آن ها اشاره شد، چندان شناخته شده نیستند. این سه بنا عبارتند از : بانک ملی شعبه مرکزی همدان، کتابخانه آزادی و مرکز آموزشی، درمانی، توان بخشی شهید بهشتی، هر سه اثر با پایبندی به اصول معماری مدرن آن روزگار ساخته شده اند و مظاهر زیبایی از معماری سه دهه پیاپی را به نمایش می گذارند. در این میان بنای بانک ملی به دلیل واقع شدن در میان جداره های با ارزش میدان امام (که به سبک باروک بین سال های ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۲ اجرا شده بود) جایگاهی ویژه دارد.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

آثار باقی مانده از معماری دوره پهلوی دوم در شهر همدان، بیانگر هم سویی این آثار با بناهای هم دوره خود در دیگر شهرها از جمله پایتخت است. دهه چهل و حضور هوشنگ سیحون به عنوان سرپرست طراحی آثار شاخصی چون آرامگاه بوعلی سینا و هتل بوعلی و اجرای این دو اثر زیبا، جریان نوینی را در معماری همدان پایه افکند که این سیر نخبه گرا، با شروع به کار نخستین مهندسان معمار بومی که در دانشکده هنرهای زیبای تهران و ملی (شهید بهشتی) تحصیل کرده بودند - اواخر دهه پنجاه و شصت - وارد مرحله جدیدی شد. به موازات این حرکت، با حضور نسلی تازه از معماران پیشرو همچون «نادر اردلان» و طراحی و اجرای پروژه پر قدرتی مانند دانشگاه بوعلی سینا در همدان، شهروندان با طیف نو دیگری از طراحی معماری آشنا شدند. قرار گرفتن این دو روند معماری در کنار هم، سبب خلق آثاری چند در همدان شد. ادامه این مسیر با وقوع جریانات انقلاب و با فاصله ای کم جنگ تحمیلی، همانند اکثر نقاط کشور ایران دچار افت و خیزهای فراوان شد که مجال بررسی ویژه ای را می طلبد.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

در این میان، از بین آثار ساخته شده دوران پهلوی دوم، در کنار آثار شاخصی چون آرامگاه بوعلی سینا، هتل بوعلی، آرامگاه بابا طاهر و چند بنای مسکونی با ارزش، می توان به سه بنای عمومی اشاره کرد که جلوه ای ویژه در شهر دارند: اولین بنا، بانک ملی شعبه مرکزی همدان واقع در مرکز شهر است که در دیواره میدان امام خمینی، بنا شده است. در حادثه آتش سوزی ۱۳۲۵ ش، یکی از جداره های شش گانه میدان که به سبک باروک (۱۳۰۹- ۱۳۱۲) ساخته شده بود، از بین رفت و عمارت بانک ملی به جای آن احداث گردید.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

هماهنگی این بنا با پنج جداره دیگر اطراف میدان امام، مسلما از بزرگ ترین دغدغه های طراح اش بوده است. ساخت بنای جدید با شکلی مشابه جداره های اطراف اش، می توانست ساده ترین راه حل ممکن باشد، ولی احتمالا طراح، این روش را نوعی لطمه زدن به اصالت مجموعه قلمداد کرده، و بنای تازه را در تضادی که در فرم، سبک و مصالح با سایر جداره ها کاملا مشهود است، طراحی و اجرا کرده است.

اضافه می کنم سعی طراح تنها در ایجاد تضاد نبوده و در عین حال تلاش ایشان را برای ایجاد هارمونی طرح با محیط ساخته شده اطرافش، نباید از نظر دور نگاه داشت. هماهنگی در ارتفاع، طراحی پنجره هایی با پروفیل قوسدار و عمودی (هماهنگ با پنجره های پنج جداره دیگر)، اجرای گره های تزیینی بر بدنه بنا و نیز اجرای دو گنبد بر دو انتهای جداره به سبک سایر جداره ها)، همگی بر سعی طراح برای ایجاد هماهنگی دلالت می نماید.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

در مجموع به نظر نگارنده، معمار ساختمان بانک ملی شعبه مرکزی همدان، نسبت به ارزش جداره های دیگر میدان، بی تفاوت نبوده است. اثر معماری مورد بررسی دیگر، کتابخانه آزادی واقع در خیابان آیت الله طالقانی همدان، در کنار پارک کودک می باشد، که بین سال های ۱۳۴۳-۱۳۴۶ بنا شده است. سبک طراحی این بنا ، کاملا مطابق با معماری مدرن رایج آن سال ها در ایران است. حجمی سنگین، با سنگ های آهکی روشن و ترکیب آن با سطوح بتنی و ایجاد یک پاشنه تو رفته در پایین حجم اصلی و محل اتصال آن با زمین و نیز اهمیت دادن به بند های افقی ما بین سنگ های پلاک در کنار نورگیری نواری در زیر سقف بخش سالن مطالعه، همگی دال بر پایبندی طراح بنا بر اصول معماری مدرن آن ایام است. لبه پهن و مورب بام سالن مطالعه این بنای کوچک، آرام و در عین حال زیبای شهری، کاملا لبه بام بنای بانک ملی مرکزی همدان (که در بالا به آن اشاره شد) را به یاد می آورد.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

سومین اثر مورد اشاره در این نوشته، بیمارستان آموزشی و مرکز توان بخشی شهید بهشتی ( همان هتل مکارچی سابق) است که بر دامنه تپه عباس آباد خود نمایی می کند. بنایی مدرن با ترکیب بندی سنگینی از احجام ساده که تنها تزیینش ترکیبی از رنگ های سفید و سبز است، بسیار با وقار و استوار به نظر می رسد. این بنا که با کاربری هتل (مکانی توریستی، تفریحی و فرهنگی در اواخر دوره پهلوی دوم، مکان یابی و قسمت اعظم آن در همان دوره اجرا شده بود، با وقوع انقلاب ساخت آن متوقف شده بود و در دوران جنگ تحمیلی هم چنان نیمه ساخته باقی ماند.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

تکمیل آن بعد از جنگ با تغییر کاربری به بیمارستان و مرکز توانبخشی همراه بود. وجود نمایی تماما با سیمان سفید با رگه هایی سبز (پروفیل ها) در زمینه سبز تپه های عباس آباد، تک بناهای مدرن در زمینه هایی متفاوت ولی هماهنگی را به یاد می آورد. به نظر می رسد در مکان یابی اولیه برای احداث بنای هتل، طراح جوانب مختلف طرح را مد نظر داشته است.

آشنایی با بناهای ارزشمند دوره پهلوی در همدان

بازدید ها: 2145
حمام قلعه همدان - 5.0 out of 5 based on 2 votes

حمام قلعه همدان

حمام قلعه همدان

حمام قلعه واقع در شهر همدان، از جمله جاذبه های تاریخی گردشگری این شهر می باشد. این حمام، یکی از حمام های واقع در بافت قدیمی شهر همدان می باشد. این حمام، معماری و فضاهای خاص خود را دارد که در نوع خود بی نظیر هستند و همین امر، باعث شده است که گردشگران زیادی را از سراسر دنیا به خود جلب کند. شهر همدان جاذبه های تاریخی زیادی برای بازدید دارد. پس اگر به آثار تاریخی علاقمند می باشید، حتما از شهر همدان و آثار تاریخی بی نظیر آن دیدن کنید.

حمام قلعه همدان

به جرات می توان گفت، حمام قلعه همدان یکی از زیباترین حمام های به جای مانده از دوران های گذشته در ایران می باشد. البته دوران های گذشته مربوط به زمان های خیلی دوری نمی باشد چرا که به احتمال قوی اولین حمام ها را در دوران پایانی قاجار ساخته اند. البته که امروزه در این حمام های قدیمی، دیگر عمل حمام صورت نمی گیرد و کسی در آنها حمام نمی کند. اینگونه فضاهای قدیمی را در اکثر موارد نوسازی می کنند و کاربری آن را عوض می کنند. مثلا آن را تبدیل به موزه یا رستوران یا دیگر کاربری ها می کنند. در مورد حمام قلعه نیز آن را مورد مرمت و نوسازی قرار داده اند روی دیوارها و در و کف آن کار شده و اکنون کاربری آن موزه ی بسیار زیبا و ارزشمندی می باشد.

حمام قلعه همدان

نکته ی قابل توجه در مورد حمام های قدیمی، معماری و چیدمان فضاهای سرد و نیمه گرم و سرد می باشد که در نوع خود بسیار ارزشمند است. اینکه فضا را طوری طراحی کرده اند که گرما داخل حمام بماند و اتلاف انرژی و حرارت صورت نگیرد. دقیقا آنچه مورد توجه معماران معاصر و پایدار می باشد. بخش های حمام به ترتیب شامل جلوخان، سردر ورودی، هشتی، راهروهای ارتباطی، سربینه، میان در، گرم خانه، خزینه، صفه شاه نشین، اتاق نظافت، تون، گربه رو، دستک، برف انداز، جام خانه و چاه خانه می باشد. البته به طور کلی دو فضای مهم در حمام های قدیمی، به ترتیب سربینه و گرم خانه می باشد. تنوع کاربری و تدبیر را در یک بنا نگاه کنید! دیدن این ها از نزدیک برای هر کسی یک ضرورت به حساب می آید.

و اما حمام قلعه، در محله ای قدیمی به همین نام در خیابان شریعتی قرار دارد. کافیست در محله وارد شوید و حمام قلعه را از دور خواهید دید. در همین محله کسانی حضور دارند که قبل تر ها برای نظافت و بهداشت به این حمام می رفتند. پای حرف و خاطرات این عزیزان نشستن نیز دیگر کاری است که می توانید در اینجا انجام دهید. به حمام که وارد شدید از هشتی عبور می کنید که در واقع یک فضای پخش می باشد. در داخل این موزه افرادی که در قبل تر ها داخل حمام کار می کردند بصورت مجسمه شبیه سازی شده اند. در داخل حمام ابتدا، مجسمه ای را می بینید که جای کسی است که قبل تر ها نقش کسی را داشت که پول حمام را می گرفت. بعد از رد کردن این مرحله، وارد حمام سرد و بعد وارد حمام گرم می باشد. این سلسله مراتب گرمایی بارزترین خصوصیت حمام های قدیمی می باشد. اینگونه احتمال مریض شدن کم می شد و از طرفی نیز اتلاف حرارتی به حداقل می رسید. در کل حمام، ترکیبی از معماری باشکوه ایرانی و اسلامی را می بینید که فضاهایی بسیار زیبا و اصیل را بوجود آورده اند. در این حمام، تعداد 4 ستون سنگی قرار دارد و سقف، طاق نماهای باشکوهی در آن کار شده است که تمام این ها معماری ناب ایرانی را به رخ می کشند. البته اگر این حمام را با دیگر حمام های وجود در استان مقایسه کنید خواهید فهمید که حمام قلعه همدان چیز دیگریست.

حمام قلعه همدان

همانطور که گفته شد، موزه با مجسمه هایی تزیین شده است که نقش افرادی را دارند که در گذشته در حمام کار می کردند. قرار گرفتن در میان این مجسمه ها که به زیبایی و دقت کار و ساخته شده اند، این احساس را در شما بوجود می آورد که گویی در داخل یک حمام واقعی هستید. پس هوس حمام به سرتان نزند! گفته می شود که در این حمام تعدادی رگ زنی صورت گرفته است که این اتفاق نیز در قالب مجسمه به نمایش درآمده است. این مکان در یک دوره ای سفره خانه نیز بود. بطوریکه بعد از بازدید از حمام و موزه برای استراحت و رفع گرسنگی می توانستید به آنجا بروید و غذاهای محلی و بسیار خوشمزه ای را میل کنید. اما مدتی است که این کاربری حذف شده است و امید است که به زودی دوباره به مجموعه اضافه شود. موسیقی زنده ای نیز در فضا پخش می شد که بسیار خوردن غذا را دلچسب و گوارا می کرد. البته هنوز چیزی از اصالت و جذابیت این بنا کم نشده است. بازدید از آن را تنها از نزدیک قدر خواهید دانست.

حمام قلعه همدان

بازدید ها: 479
دره مراد بیگ همدان - 5.0 out of 5 based on 1 vote

دره مراد بیگ همدان

دره مراد بیگ همدان

دره ی مراد بیگ یا مراد بیک، بزرگترین دره ی کوهستان الوند می باشد. یک دره ی بسیار زیبا و جذاب در قسمت جنوب شهر تاریخی همدان قرار دارد که سالانه گردشگران زیادی را به خود جلب می کند. این دره برای خود مردم همدان نیز از ارزش و محبوبیت زیادی برخوردار است. موقعیت آن در واقع آن را به نقطه ای بکر و دست نخورده و طبیعی تبدیل کرده است که برای طرفداران محیط زیست و برای گردشگران بسیار مهم و جذاب می باشد. تفاوت این دره با دیگر دره ها این می باشد که دره ی مارد بیگ در یک نقطه ی بسته قرار دارد و رفت و آمد به آنجا بسیار محدود و کم می باشد. اما دیگر دره ها همچون، دره ماوشان رود یا دره امامزاده کوه و دره ی گنجنامه بر سر راههای باستانی قرار دارند و دسترسی به آنها نزدیک می باشد. تنها راه دسترسی به این دره در واقع، راه مالرویی است که از مسیر دره چشمه فرشه با روستای پشت کوه می باشد که آن هم در فصول خشک سال امکان دسترسی وجود دارد. اما این مساله جذابیت و کنجکاوی این مکان را برای مخصوصا طبیعت گردی بیشتر کرده است.

دره مراد بیگ همدان

در مورد کوهستان الوند می توان گفت، در همدان، کوهستانی گسسته می باشد و از قسمت شرقی کوههای زاگرس مرکزی می باشد و وسعت آن 1375 کیلومتر مربع می باشد. از نظر زمین شناسان، الوند، بزرگ ترین پدیده گرانیت زائی می باشد که از دوران چهارم زمین شناسی به جا مانده است. یال کوه الوند در واقع مرز طبیعی میان همدان و تویسرکان می باشد. الوند که بلندترین قله ی این ارتفاعات می باشد در 18 کیلومتری جنوب همدان قرار دارد. ویژگی قابل تامل این کوهستان این می باشد که قله های متعددی در این کوهستان قرار دارد که با چشم اندازهای فوق العاده طبیعی خود بسیاری از علاقمندان و گردشگران را به خود جذب کرده دره های عمیق و سرسبز، چمنزارهای زیبا و دلنواز و چشمه سارها از دیگر ویژگی این کوهستان بسیار زیبا می باشد. قابل توجه که این کوهستان از مناطق حفاظت شده محیط زیست و در سال 1389 به ثبت آثار ملی نیز درآمده است.

دره مراد بیگ همدان

همانطور که گفته شد دره ی مراد بیگ را به جرات می توان گفت زیباترین دره در میان دره های متعدد الوند می باشد. از جمله دیگر دره های این استان می توان به دره گنجنامه، دره برفین، دره سیمین دره، عباس آباد، دوزخ دره، دره گوساله، دره کیوارستان، دره دیوین، دره قز و دره حیدریه اشاره کرد. اما زیبایی و جذابین دره ی مراد بیگ چیز دیگری ست. در غرب این دره آثار یک روستای قدیمی دیده می شود که در فاصله ی دو کیلومتری آن قرار دارد. روستای مرادبیگ نیز از زیباترین روستاهای همدان می باشد که نام آن قطعا برای بسیاری از شما آشنا می باشد. این روستا آب و هوایی بسیار خوب و طبیعی دارد. در فصل بهار در نتیجه ی آب شدن برف دره، رودالوسجرد شکل می گیرد. یکی از مناطقی که در دره مرادبیگ بسیار مورد توجه مردم این منطقه می باشد امامزاده پیر رحمان می باشد که در روستای مراد بیگ قرار دارد. دره ی گل زرد، دره ی زیبای دیگری می باشد که در نزدیکی دره ی مرادبیگ قرار دارد. روستای بسیار زیبای مرادبیگ طبق مصوبه ی سال 1368 به شهر همدان الحاق شده است. این روستا در منطقه ی 1 همدان قرار گرفته است.

دره مراد بیگ همدان

قطعا یکی از جاذبه های دیدنی  این دره، پوشش گیاهی و طبیعی آن می باشد. برای همین اینجا را بعنوان یک مقصد طبیعت گردی به شما معرفی می کنیم. در فصل هایی که آب و هوا مناسب و معتدل باشد گل های بسیار زیبایی همچون گل یخ، گل لاله و گل های بسیار زیبای دیگر به رنگ های زرد و بنفش همچون، لاله، آلاله  سوسن در این منطقه می رویند که دلربایی بسیاری دارند. البته در این منطقه دیگر گل و گیاهان دارویی دیگر نیز همچون، پونه، شیرین بیان، طوطیا، آزربه، ریواس، مفرا، موسیر و کنگر رشد می کنند. در این میان، همچنان که می دانید، طوطیا سرمه ای شفا بخش برای چشم می باشد. گون نیز گیاهی خاردار و بوته ای می باشد که از ساقه آن صمغی به نام کتیرا به دست می آید. این کتیرا در صنایع چسب و نساجی به کار می رود.

دره مراد بیگ همدان

در کنار پوشش گیاهی، حیات وحش این منطقه نیز از تنوع و زیبایی خاصی برخوردار است و اینجا ماوا و منزل حیواناتی همچون، گرگ، شغال، سمور، روباه و خرگوش و انواع پرندگان همچون، دال و عقاب سیاه نیز می باشد. وقت آن رسیده کوله بار طبیعت گردی خود را جمع کرده و به این منطقه ی بکر بروید اما بسیار حواستان به طبیعت و آسیب نرساندن به آن باشد. اینجا یک مکان محافظت شده می باشد.

برای رفتن به مرادبیگ، در شهر همدان ابتدا به میدان امام بروید و سپس به سمت خیابان بوعلی بروید، 650 متر که از میدان امام دور شوید به میدان بوعلی می رسید. از میدان بوعلی که بنای بسیار زیبای آرامگاه بوعلی سینا در آن قرار دارد مستقیم به سوی میدان بعثت بروید. برای این کار باید وارد خیابان جهاد شوید. از میدان بعثت، وارد خیابان شهرداری شده و 750 متر را دوباره طی کنید تا به میدان بیمه برسید. از اینجا نیز از خیابان شهید مصیب مجیدی عبور کنید. حدود 600 متر از این خیابان را که بگذرانید وارد جاده ی دره مراد بیگ می شوید. در این جاده ی بسیار زیبا به مسیر خود ادامه دهید، حدود یک کیلومتر که از شهر فاصله بگیرید، به دره ی مراد بیگ خواهید رسید. این دره از دور تمام زیبایی و شکوه خود را به شما عرضه خواهد کرد.

دره مراد بیگ همدان

همانطور که دیدید پتانسیل گردشگری شهر همدان بسیار بالاست. از آثار تاریخی چون حمام قلعه گرفته تا آثار طبیعی چون آبشار گنج نامه و دره های بسیار زیبایی چون دره ی مراد بیگ از زیبایی های ناتمام این شهر تاریخی می باشند. در مسافرت های خود به همدان برنامه ریزی خود را طوری تنظیم کنید که از طبیعت آن نیز دیدن کنید. بعضی از صحنه های طبیعی پیرامون این شهر را به ندرت می توان در جای دیگری نیز تجربه کرد.

دره مراد بیگ همدان

بازدید ها: 756
برج قربان همدان - 5.0 out of 5 based on 2 votes

برج قربان همدان

برج قربان همدان

برج قربان را به جرات می توان گفت یکی از بناهای شاخص یادمانی و تدفینی در ایران می باشد که در شهر همدان قرار دارد. این بنا از آرامگاه های برجی شاخص دوران اسلامی می باشد که از لحاظ باستان شناسی و مزارشناسی از ویژگی های مطلوبی برخوردار است. بر اساس پژوهش ها، این برج در واقع مدفن یکی از مفاخر دینی صاحب نام عهد سلجوقی به نام «خواجه حافظ ابوالعلای همدانی» می باشد. این ساختمان در دوره ی ایلخانان احداث شده است. ویژگی بسیار شاخص این بنا، کاربست نقشه ی دوازده ضلعی در داخل و بیرون آن می باشد.

برج قربان همدان

آیا می دانستید که در ایران دوران اسلامی، بناهای آرامگاهی پس از مساجد در شمار پرتعدادترین آثار معماری قرار دارد. سرآغاز این بناها، گنبد قابوس با قدمت 397هـ.ق می باشد. این بنا در واقع الگویی برای سایر مقابر برجی شکل به شمار می رود. البته هیچ کدام از مقابر برجی بعدی با آن برابری نمی کنند. در استان همدان نیز که در غرب کشور قرار دارد، پنج عدد مقبره از دوران های اسلامی به یادگار مانده است. همچون آرامگاه بوعلی و آرامگاه باباطاهر. برج قربان نیز یکی از این آرامگاه ها می باشد.

 

برج قربان، در واقع در تاریخ 28 خردادماه سال 1354 به شماره ی 1078/3 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این برج در شرق همدان و در داخل بافت کهن و تاریخی شهر قرار گرفته است. در واقع این بنا، فاصله ی اندکی از حاشیه ی جنوبی تپه ی تاریخی مصلی دارد که یکی از محله های قدیمی همدان می باشد. این محله در حد فاصل خیابان های مدنی و طالقانی قرار دارد. در فهرست بناهای تاریخی ایران و دایره المعارف ها بارها به این بنا اشاره شده است.

در توصیف کلی ینا، می توان گفت مقابر برجی با نقشه ی دوازده ضلعی بیرونی و داخلی با گنبد دو پوسته ی هرمی دوازده وجهی بیرونی و گنبد نیم دایره ای و به ارتفاع 16 متر می باشد. می توان گفت در حالت کلی، این مقبره از سه طبقه تشکیل شده است. این سه طبقه شامل سرداب، بدنه و گنبد می باشد. ورودی بنا در ضلع شرقی بنا و در داخل یکی از اضلاع دوازده گانه ی آن قرار گرفته است.

برج قربان همدان

این ساختمان، برای مدت طولانی در بافت کهن و فرسوده قرار داشت. دسترسی به آن پیچ در پیچ بود حتی قسمتی از این بنا در داخل منازل مسکونی مجاور برج قرار گرفته بود. از این نظر این بنا در معرض صدمات زیادی بود. بعدها با همت میراث فرهنگی استان اقدامات شایسته ای در راستای فضاسازی بهینه و آزاد سازی محوطه انجام داد و بنا و مجاورت های آن به تملک میراث فرهنگی درآمد.

در مورد تاریخچه ی این بنا می توان گفت که در این بنا کتیبه ی تاریخی که حاوی نام بانی باشد وجود ندارد. تنها بر روی سنگ قبری که در داخل وجود دارد کتیبه ای قرار دارد که قدیمی ترین و در عین حال تنها کتیبه ی تاریخی موجود در برج قربان می باشد. با توجه به این کتیبه زمان ساخت بنا را به سال 1009 قمری نسبت داده اند که مربوط به دوره ی صفوی می باشد. این تاریخ ارتباطی با زمان ساخت بنا ندارد و شاید بعدها به آن اضافه شده است. ساختمان برج قربان همدان، بارها تاکنون مورد مرمت قرار گرفته است.از جمله این مرمت ها تعمیرات روی بدنه برج جهت رطوبت زدایی و کانال گربه رو کشی بود که در سال 1364 انجام شد. اطراف این بنا تا شعاع چند متری توسط میراث فرهنگی خریداری شد و اکنون محوطه ی بیشتری به این بنا اختصاص داده شده است.

برج قربان همدان

ساختمان برج قربان تماما از آجر با ملات ساروج ساخته شده است. البته در بعضی قسمت های داخلی و همچنین در گنبد بیرونی از آجرهای جدید با مصالح گچ و خاک استفاده شده است. همانطور که گفته شد این بنا بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است و طبیعی است بعضی مصالح جدید به آن اضافه شده باشد. ازاره ی بنا نیز تا ارتفاع نبم متری از سطح زمین اطراف با سنگ های تراش دار ساخته شده است.

برج قربان همدان

در مورد نقشه و معماری این برج می توان گفت قطر داخلی 4.9 متر و قطر بیرونی آآن 6.20 متر می باشد. شگفت آور است چرا که این بدین معنا می باشد که ضخامت دیوار این برج دوازده ضلعی 1.3 متر می باشد. ورودی این بنا عرضی برابر 80 سانتی متر و عمق 50 سانتی متر و ارتفاعی برابر دو متر دارد. اضلاع بیرونی هر کدام 2 متر عرض دارند. در داخل هر یک از این اضلاع، نغول هایی مستطیل شکل با طاق نماهایی بلندبا قوس جناغی به ارتفاع 6 متر قرار دارد. این بنا از داخل نیز نقشه ی دوازده ضلعی دارد.

در مورد تزیینات بنا نیز می توان گفت این مقبره از شکل و فرم خاص خود برخوردا است که در نوع خود بی نظیر است. در داخل این بنا، طاق نماهایی به ابعاد عرض1.25 و عمق15 سانتی متر و ارتفاع 6 متر وجود دارد. در چهار طرف بنا دریچه های مشبک آجری قرار دارند. و اما چیزی که بیشتر از همه جلب توجه می کند، گنبد هرمی بنا می باشد. این گنبد بر روی قسمتی انتقالی که تزیینات خاصی ندارد بر دیوارهای 8 متری بنا سوار شده است. گنبد برج قربان 8 متر ارتفاع دارد و تماما آجری و ساده می باشد. کلا این ساختمان به جز مواردی که گفته شد، تزیینات خاصی در جداره های بیرونی ندارد. اما در عین این سادگی، اثری ارزشمند و زیبا می باشد. از نظر هندسی گنبد بیرونی به صورت رک و چند وجهی و گنبد داخلی نیز به صورت نیم کروی یا نیم دایره ای می باشدو پس این برج از گنبد دو پوسته برخوردار است و فاصله ی بین پوسته ها، تقریبا 6 متر می باشد که در نوع خود بسیار دیدنی می باشد.

برج قربان همدان

استفاده از گنبد دوپوش و یا دو پوسته به لحاظ مسائل اقلیمی بوده است که پوسته ی بیرونی نقش محافظت و لایه ی درونی را از رطوبت در امان نگه می دارد. گنبد بیرونی را مرتفع و بلند می سازند که از دور قابل رویت باشد و این به حالتی مذهبی و محترم و ارزشمند تبدیل شده است.

همانطور که گفته شد این بنا یک مقبره ی یادمانی ساده می باشد. دیدن این برج را از نزدیک به همگان توصیه می کنیم. چراکه از نظر تاریخی و باستانی بسیار درخور ارزش می باشد.

برج قربان همدان

بازدید ها: 524
گنبد علویان همدان - 5.0 out of 5 based on 1 vote

گنبد علویان همدان

گنبد علویان همدان

گنبد علویان همدان از دیگر جاذبه های گردشگری شهر بسیار زیبای همدان می باشد. همانطور که همه می دانید همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران می باشد و قدمتی بیش از 3 هزار سال دارد. اینجا یکی از شهرهای باستانی و تاریخی ایران می باشد. از ویژگی های جالب این شهر این است که با هر قدم خود به یکی از زیباترین بناهای ایران می توانید بازدید شوید. از آرامگاه بوعلی سینا گرفته تا گنجنامه و جای جای شهر که جاذبه های گردشگری را در خود جای داده اند. گنبد علویان نیز یکی معماری های باشکوه می باشد که می توان آن را از شاهکارهای بعد از اسلام در نظر گرفت. این بنا در فهرست آثار ملی قرار دارد و کافیست در آن وارد شوید تا معماری باشکوه و بسیار زیبای آن را از نزدیک ببینید. گنبد علویان، معماری و گچبری هایی از زمان سلجوقیان دارد و جزییات آن در نوع خود بی نظیر و باشکوه هستند.

گنبد علویان همدان

موقعیت این بنا همچون دیگر بناهای مشهوری همچون آرامگاه باباطاهر در داخل شهر می باشد و دسترسی آسانی از قسمت های مختلف شهر به آن وجود دارد. برای بازدید از گنبد علویان به چهارباغ در نزدیکی امام زاده عبدالله می روید که در پایین تر از میدان امام قرار دارد. همین که وارد حیاط این بنا می شوید و نما و تزیینات نمای آن را می بینید متوجه ارزش و معماری و هنر فاخر آن خواهید شد.

در این گنبد می توانید به خوبی گذشته ی مذهبی ایران را ببینید. حتی بسیاری از محققان ایران شناسی را به خود جلب کرده است تا تحقیقات خود را در آن انجام دهند. این بنا تا مدت ها توجه خاصی به آن نمی شد چرا که در محوطه ی آن یک دبستان قرار داشت اما بعدها با آزاد شدن محوطه ی آن بازدید از آن جالب تر شده و به راحتی می توانید به آنجا بروید و ساعت ها محو زیبایی و تزیینات هنرمندانه آن شوید.

گنبد علویان همدان

از نظر تاریخچه و قدمت این بنا به دوره ی سلجوقیان و قرن ششم هجری برمی گردد. در آن زمان کاربری این بنا در واقع مسجدی برای اقامه ی نماز بود که توسط خاندان علویان ساخته شده بود. بعد از سال ها، یک سرداب به زیرزمین آن اضافه شد تا بلکه به مقبره ای برای خاندان تبدیل شود. شاید برای شما نیز سوال باشد این بنا گنبد ندارد پس چرا اسم آن گنبد علویان می باشد. به این دلیل که این بنا در گذشته، گنبد داشته اما بعدها بدلیل فرسودگی، فرو ریخت اما دیواره های آن کاملا سالم و دست نخورده می باشند. در این بنا دو نفر از خاندان علویان در این گنبد به خاک سپرده شده اند. مردم شهر نیز برای این دو بسیار علاقه و ارادت قائل هستند و برای همین نام این بنا گنبد علویان نامیده شده است.

گنبد علویان همدان

در مورد معماری این بنا می توان گفت که یک ساختمان چهار ضلعی می باشد که در گوشه های آن لبه های ستاره ای شکل می بینید. این بنا در سال 1317 توسط اداره ی کل باستان شناسی مورد بازسازی قرار گرفت و سقف آن را با چوب و شیروانی پوشاندن تا از خطر سرما و گرما در امان باشد. البته بعدها در طول این سال ها بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. اگر در مقبره های چهار ضلعی در نقاط مختلف توجه کرده باشید، تمام آنها بر روی سکویی قرار دارند. گنبد علویان نیز بر روی سکویی قرار گرفته است و برای رفتن به داخل آن باید از 9 پله بالا بروید. اطراف این بنا توسط میراث فرهنگی حصارکشی شده و به خوبی از آن محاقظت می شود.

گنبد علویان همدان

گچبری ها و آجرکاری های گنبد علویان در نوع خود بسیار هنرمندانه و هوشمندانه می باشد و در نوع خود بی نظیر و استادانه می باشد. از نظر نمای ظاهری گنبد علویان شباهت زیادی به گنبد سرخ مراغه دارد. یادتان باشد قبل از اینکه وارد این بنا شوید از نزدیک کادر مستطیلی این بنا را خوب نگاه کنید. گچ بری های فوق العاده ای را نظاره خواهید کرد. این گچبری ها به صورت گل و بوته های در هم پیچیده به نمایش درآمده اند.

گنبد علویان همدان

در حاشیه ی بیرونی این کادر نیز آیاتی از قرآن کریم به خط کوفی کنده کاری شده است. دیدن این تزیینات سلجوقی را از دست ندهید. در کنار این ها توجه شایانی به تزیینات شده است و همه ی این ها در کنار هم معماری و هنر این بنا را ارزشمند و باشکوه کرده است. اگر داخل این بنا بشوید، اتاقی 8 متر در 8متر را می بینید که گچبری های بسیار زیبا و ارزشمندی در داخل این اتاقک کار شده است. با دیدن این تزیینات شاید یاد گنبد حیدریه ی قزوین بیافتید.

و اما زیباترین قسمت این گنبد، محراب بسیار زیبایی می باشد که در ضلع جنوبی این بنا قرار گرفته است. تمام این محراب را گچبری هایی ظریف در برگرفته است. به شما قول می دهم که ساعت ها محو زیبایی این محراب خواهید شد. در نزدیکی سقف، چند نورگیر قرار دارند که نور داخلی از طریق آنها تامین می شود. در کنار محراب راه پله ای وجود دارد، از آن پایین بروید تا به سرداب گنبد علویان برسید. راه پله های کم عرضی نیز از درون برج شمال شرقی به سقف راه دارند. اما در این سرداب همانطور که گفته شد، مقبره ی دو تن از خاندان علویان قرار دارد. این سرداب نیز از معماری جالبی برخوردار است. در این سرداب 6 حجره با طاق نمای جناغی وجود دارد و دو تا مقبره ی مستطیلی نیز در مرکز این سرداب قرار دارد. قبرها را با آجرهایی که لعاب دار و فیروزه ای هستند، پوشانده اند.

گنبد علویان همدان

همانطور که مشاهده کردید، گنبد علویان همدان، از نمای ظاهر بیرونی گرفته تا سرداب طبقه ی پایین برای شما زیبایی هایی را برای بازدید در خود جای داده است. در کنار این ها، دسترسی و حضور در این محل بسیار آسان می باشد. با خودروی شخصی و با سیستم حمل و نقل عمومی می توانید به گنبد علویان بروید. این بنا در بافت مسکونی شهری قرار دارد و امکان پارک در اطراف محدود می باشد. حتما قبل از رفتن به اینجا، باز و بسته بودن آن را به صورت اینترنتی چک کنید.

بازدید ها: 763