گل مژه چیست؟

گل مژه چیست؟

گل مژه نوعی التهاب یا برجستگی متمرکز در پلک است که انواع مختلفی دارد. برخی از انواع گل مژه‌ به دلیل عفونت ایجاد می‌شوند و معمولا دردناک نیز هستند، این گل مژه ها با تغییر در ظاهر افراد ، زیبایی آنها را نیز تحت تاثیر قرار می دهند و حتی در صورتی که درمان نشوند، ممکن است بینایی فرد را نیز کاهش دهند. معمولا این گل مژه ها با مصرف آنتی بیوتیک یا در شرایط حادتر با جراحی درمان می شوند.
خوشبختانه بیشتر انواع گل مژه بدون هیچ گونه درمانی، خود به خود برطرف می شوند. البته بهترین راه برای اطمینان از نوع گل مژه، مراجعه به چشم پزشک است، تا ضمن تشخیص نوع گل مژه، درمان مناسب نیز تجویز گردد.

علائم ابتلا به گل مژه
گل مژه یکی از بیماری هایی که علائم آن به راحتی قابل مشاهده است و با بروز بیماری، بیمار علائم را به سرعت احساس خواهد کرد. البته بهتر است بیمار بدون دستکاری گل مژه، به چشم پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب با نوع گل مژه خود را دریافت نماید. علائم این بیماری عبارتند از:
- ایجاد برجستگی بر روی پلک‌ها یا اطراف چشم
- قرمزی
- متورم شدن پلک
- حساس شدن پلک یا اطراف چشم
- تغییر رنگ
- ایجاد ترشح
- پوسته پوسته شدن پلک یا دور چشم
- درد در ناحیه پلک
- احساس ناراحتی هنگام پلک زدن
- خارش پلک و یا چشم
علل ایجاد گل مژه کدام است؟
گل مژه بیماری است که با انتقال آلودگی، گردوخاک و میکروب به ناحیه‌ی اطراف چشم یا داخل ارتباط مستقیم دارد. اما مهمترین علل به وجود آورنده آن عبارتند از:
- میکروب استافیلوکوک
- ورم مزمن پلک که در اصطلاح پزشکی بلفاریت گفته می شود
- مسدود شدن مجرا یا غدد چشم
- عدم رعایت بهداشت و دست زدن یا مالیدن چشم‌ها مخصوصا با دست‌های آلوده و کثیف
- لنزهای آلوده
- استفاده از لوازم آرایشی غیر استاندارد، بی کیفیت و تاریخ گذشته و همچنین خوابیدن در حالی که آرایش چشم پاک نشده است.
علاوه بر موارد گفته شد، عوامل دیگری نیز وجود دارند که احتمال ابتلا به گل مژه را افزایش خواهند داد. این عوامل عبارتند از:
1- افرادی که سابقه ابتلا به گل مژه دارند، بیشتر در معرض خطرند.
2- افرادی که دارای مشکلات مزمن پوستی هستند.
3- اختلال در عملکرد غدد میبومین که وظیفه ترشح چربی در ناحیه پلک را بر عهده دارند.

انواع گل مژه
گل مژه انواع بسیار گوناگونی دارد، که بسته به نوع آن درمان مخصوص به خود را می طلبد. انواع گل مژه عبارتند از:
1- هوردئولوم (hordeolum): هوردئولوم، یکی از شایع‌ترین انواع گل مژه است و به صورت آبسه یا چرک در غدد چربی چشم ظاهر می شود. هوردئولوم نوعی عفونت است که موجب می‌شود گل مژه قرمزرنگ و متورم بوده و همچنین نسبت به تماس فیزیکی نیز حساس باشد. این نوع گل مژه معمولا سریعا ناپدید می شود؛ اما اگر این گل مژه بیشتر از دو روز باقی ماند، فورا به چشم پزشک مراجعه نمایید.
2- شالازیون (Chalazia) یا کیست میبومین: در صورتی که هوردئولوم درمان نشود و عفونت ناشی از آن در پلک باقی بماند؛ میکروب موجود در آن به صورت توده ای سفت در زیر پلک تبدیل شده که در اصطلاح پزشکی به آن شالازیون می‌گویند.
این نوع از گل مژه بسیار مزمن است و خوشبختانه مسری نیست و معمولا 2 تا 4 ماه ممکن است باقی بماند و از آنجایی که درد ندارد و نسبت به تماس فیزیکی نیز حساس نیست، ممکن است بیمار درمان آن را به تعویق اندازد. اما باید توجه داشت در صورتی که شالازیون طی چند روز خود به خود برطرف نشد، برای درمان به چشم پزشک مراجعه کنید، چرا که ممکن است برای خارج کردن شالازیون از پلک نیاز به جراحی باشد.
3- کیست غده‌ی عرق (Sweat Gland): این نوع گل مژه توده‌ای کروی شکل و براق است که نزدیک مجرای اشکی ظاهر می‌شود. از آنجایی که علائم این گل مژه با بیماری های خطرناکی مانند سرطان سلول پایه‌ای یا سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی مشابه است؛ این گل مژه باید حتما توسط چشم‌پزشک معاینه شود تا از نوع بیماری اطمینان حاصل گردد.
4- کراتوز (Keratosis): این نوع گل مژه ترکیبی از کراتین پوست و بافت است و به شکل‌های گوناگونی وجود دارد. کیست کراتوز سه نوع دارد: اکتینیک (actinic)، سبورهیک (seborrheic) و کراتوز پیلاریس (keratosis pilaris)؛
5- کیست اینکلوژن (Inclusion): این نوع گل مژه‌ها سفید و مملو از مایع هستند و موجب ایجاد تورمی دردناک در پلک می شوند. هرچند این نوع گل مژه، معمولا بی‌خطر است و به خودی خود درمان می شود، اما بهتر است توسط پزشک معاینه شود.
تذکر: در صورت ابتلا به گل مژه، اگر علائم گل مژه‌ تشدید شد، حتما باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید؛ تا او نوع گل مژه و علت آن را تشخیص دهد. اکثر انواع گل مژه‌ها با معاینه‌ی چشم قابل تشخیص هستند و پس از آن پزشک با تجویز درمان مناسب، بهترین راه را برای مقابله با این بیماری پیشنهاد خواهد کرد.
چگونه از ابتلا به گل مژه پیشگیری کنیم؟
شاید این مطلب را شنیده باشید که بهترین درمان، پیشگیری است. بنابراین بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به گل مژه، با رعایت بهداشت فردی و تمیز نگه داشتن دست های خود از انتقال میکروب ها و آلودگی ها به چشمان خود جلوگیری کنید و تا جایی که امکان دارد از دست زدن و مالیدن چشم ها اجتناب کنید. همچنین از استفاده مشترک لوازم شخصی و آرایشی با دیگران خودداری کرده و هرگز داروهایی مانند قطره چشم خود را با دیگران به صورت مشترک استفاده نکنید.

راه های درمان گل مژه کدام است؟
اگر گل مژه دارید، بهترین درمان این است که ابتدا بهداشت فردی را رعایت کنید؛ دست‌ها و نواحی اطراف چشم‌هایتان را تمیز نگه دارید و سعی کنید تحت هیچ شرایطی به چشم‌های خود دست نزنید و آنها را نمالید. این کار موجب می‌شود میکروب موجود در گل مژه در محل خود باقی بماند و در نواحی دیگر چشم پراکنده نشود.
اگر قبل از ابتلا به گل مژه، از لوازم آرایشی برای چشمان خود استفاده می کرده اید، همه آنها را دور انداخته و پس از درمان گل مژه، لوازم آرایشی جدید خریداری کنید. لوازم آرایشی قدیمی ممکن است آلوده به میکروب باشد و با استفاده مجدد از آنها، دوباره گل مژه ایجاد گردد. همچنین به خاطر داشته باشید، هرگز لوازم ارایشی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
در صورتی که گل مژه‌‌ دردناک است، بزرگ‌تر شده یا برای مدت طولانی‌ بر روی پلک باقی مانده است، فورا به چشم‌پزشک مراجعه نمایید. معمولا گل مژه با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود، اما در شرایط حادتر ممکن است برای درمان نیاز به جراحی باشد.
یک راه خانگی برای تسکین درد ناشی از گل مژه استفاده از کمپرس گرم است. کمپرس را به‌مدت 5 تا 10 دقیقه روی پلک نگه دارید و این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
همچنین می توان برای ضدعفونی کردن محل گل مژه و جلوگیری از انتشار میکروب آن، چشم‌ها را با شامپو بچه‌ی رقیق‌شده در آب شست‌و‌شو داد و یا از محصولاتی که برای این منظور در داروخانه ها موجودند، استفاده کرد.
برخی از افراد، مستعد ابتلا به گل مژه هستند؛ این قبیل افراد باید بسیار مراقب گل مژه های خود باشند و قبل از این که گل مژه بزرگ شده و علائم آن تشدید گردد؛ به پپزشک مراجعه کرده و آن را درمان نمایند.