جاده ابریشم|شبکه ای پراکنده از هزاران مسیر عبور

جاده ابریشم (۲)

چینیان با فرستادن نمایندگانی به این ناحیه ها زمینه مناسبی را برای رفت و آمد از مسیری که بعدها به جاده ابریشم شهرت یافت، فراهم کردند. از ان زمان هرسال، کاروان های تجاری از چین به آسیای مرکزی سفر می کردند و از راه ایران به مدیترانه و اروپا می رفتند. این سفر ها معمولا چند سال طول می وشید
بازرگانان چینی، هندی، کوشانی، ایرانی، عرب و رومی در مسیر جاده ابریشم تجارت می کردند و دولت های آنها از بازرگانان عوارض می گرفتند. این دولت ها در محدوده قلمرو خود، امنیت این مسیر را حفظ می کردند و نیز امکاناتی برای اسایش کاروانیان فراهم می ساختند. مثلا نقشه راهنما تهیه می کردند. کاروانسرا و چاپارخانه و گمرک خانه می ساختند و در راه ها چاه آب می کندند.

جاده ابریشم در واقع یک جاده نبود. بزرگ راه هم نبود. بیشتر شبکه ای پراکنده از هزاران مسیر عبور شتر، گردنه های کوهستانی، کاروانسراها، بازارهای رودخانه ای، بندرگاه ها، سنگ چین های مخروطی شکل بود که دو مرکز بزرگ اقتصای دنیای کلاسیک را به هم وصل می کرد. جاده ابریشم تنها مسیر حرکت شتر ها میان استپ ها نبود. یک ایده بود. ابریشم مشهورترین کالای آن بود. واسطه هایی که در آنجا بودند ثروتمند می شدند. کالاهای جاده ابریشم به همه کشور ها جابجا می شدند. به سمت شمال پادشاهی های روسیه، به سمت جنوب به ایران به سمت غرب به قسطنطنیه، و به سمت شرق به شی آن. این شبکه تجاری از افریقا تا جنوب شرق آسیا زندگی ده ها میلیون نفر را به هم وصل می کرد.

جاده ابریشم نمونه اولیه پدیده جهانی شدن بود. هزارو یک محصول دیگر هم در این جاده روی کوهان شترها جابجا می شدند. باروت چینی، شیشه ونیزی، کاغذ سمرقند، پوست پلنگ برفی، ظروف چینی، پارچه های زردوز، و حیوانات عجیب، مذاهب بودیسم ،مسیحیت، و اسلام هم گذرشان به جاده ابریشم افتاده بود. همین طور نو آوری های انقلابی چون جبر، البته بیماری ها هم در طول این شبکه راه ها منتقل می شدند چنان که طاعون در 542 میلادی در این مسیرها گسترش یافت. اما ما باز هم بیشتر ابریشم را به خاطر می آوریم. پارچه ای سماوی که ماند نور ماه روی آب موج می زند. این اختراع چینی ها آنچنان در میان نخبگان رومی طرفدار داشت که نزدیک بود برای خریدن آن امپراتوریشان را ورشکست کنند. اما بزرگ ترین ارزش جاده ابریشم، تبادل فرهنگی بود. هنر، مذهب، فلسفه، فناوری، زبان، علوم، معماری و هر عنصر دیگر تمدنی همراه با کالاهای تجاری از طریق جاده ابریشم رد و بدل می شد.