شرح الحاقات مسجد جامع گوهرشاد مشهد

شرح الحاقات مسجد جامع گوهرشاد مشهد

پس از ساختمان  مسجد جامع گوهرشاد، تا زمان حاضر، اضافه بر تعمیراتی که به واسطه مرور زمان در جامع مزبور مورد لزوم واقع شده، مصادف با دو واقعه اسفناک گردیده که به آبنیه جامع صدمه زیادی وارد آمده است: یکی زلزله در زمان شاه سلیمان صفوی است، که قبلا کیفیت آن و تعمیراتی را که ایجاب نموده مختصرة متعرض گردید؛ دیگری بمباردمان تزار در سال ۱۳۳۰ [۱۲۹۰خ] است که سبب خسارات و خرابی طاقت فرسا گردیده، از جمله: گلوله توپ سردرهای جامع و گنبد مقصوره را سوراخ کرده است. در آن موقع معماران مشهد مرمت خرابی وارده بر عمارات جامع را در حدود دویست هزار تومان بازدید نموده اند.

الحاقات مهمه اخیر جامع گوهرشاد پس از واقعه مزبور، به وسیله حضرت آقا میرزا طاهر طاهری، متولی محترم جامع گوهرشاد شروع می گردد، که با عواید جامع مرقوم تدریجا به شرح ذیل اصلاحات و تعمیرات مفصل به عمل آمده است :

- سقف ایوان دارالسیاده به کلی خراب و مجددا با کاشی کاری آن در سال ۱۳۳۱ ه ق تجدید بنا شده است.

- کاشی ایوان مقصوره تجدید شده، با حلقه کمربندی از آهن، در زیر کاشی روی ساختمان آجری، با اتصالات آهنی جهت جلوگیری از انشقاقی که در اثر گلوله های توپ بر گنبد وارد شده بود در آن به کار برده، در سال ۱۳۳۹ هجری.

- سقف ایوان طرف پایین پا را برداشته و ثانیا ساخته اند، کاشی روکار ایوان تماما عوض شده و کتیبه اش به خط آقا میرزا طاهر رضوی در مدت دو سال (۱۳۹۱ تا ۱۳۶۳) تجدید گردیده است.

- کتیبه زرد سردر ایوان دارالسیاده در سال ۱۳۶۳ تجدید شده است.

- سقف ایوان آب خراب بوده، بعلاوه کاشی سقف و چند کتیبه فوق غرفات تحتانی ایوان مزبور طی سالهای ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۵ تجدید گردیده است.

- قسمتی از دیوار جامع، واقع در جلو شبستان گرم و دارالخدام، تا قریب به زمین برچیده شده و ثانیا ساختمان گردیده، کاشی آن مجددا به ترتیب معرق ساخته می شود. در حال حاضر قسمتی از کاشی آن باقی است که مشغول تعمیر می باشند.

- درب شبستان جامع را که سابقا أرسیهای کهنه و ندرس بوده، با بهترین نوع چوب جنگل مازندران و شیشه های نیم سنگ، در سال ۱۳۵۲ ساخته اند.

باید دانست که بعد از زمان صفویه صنعت کاشی سازی معرق در مشهد متروک و از بین رفته بود. اخیرا در تعمیرات مسجد مرقوم، استادان کاشی پز صنعت مزبور را تجدید نموده اند.

می توان گفت تعمیرات بعد از بمباردمان در جامع مزبور مجدد صنعت کاشی بوده، و الساعه در دائرة تعمیرات معبد مرقوم استادان ماهری معرق سازی مانند سابق را با کمال زیبایی عهده دار می باشند. غیر از تعمیرات مفصل مشروحی که قبلا ذکر نموده؛ کلیه اطراف جامع، نواقصی که در کتیبه و پایه و سنگ و ازاره و غیره داشته، تعمیر شده و فعلا بیست و سه سال است. تعمیرات جامع تعطیل نشده و دائما مشغول اصلاحات می باشند.

این بود شرح کلیه کتیبه ها و عمارات مرقومه در اطراف جامع گوهرشاد، و الحاقاتی که سابقا به وسيله اشخاص مختلف در این معبد بزرگ انجام یافته است.